Anlık İlham Durağı Yazılar

Un Gibi Öğütmek Ne Demek? Tarihin Tozunda İnsanlığın Öğütülüşü Bir tarihçi olarak geçmişi anlamak, yalnızca olayların kronolojisini çözmek değil; aynı zamanda o olayların ardında saklı duyguları, kırılmaları ve dönüşümleri hissetmektir. “Un gibi öğütmek” ifadesi, yüzeyde bir deyim gibi görünse de derininde toplumların, bireylerin ve hatta medeniyetlerin yaşadığı acımasız dönüşüm süreçlerinin metaforudur. Bu yazıda, bu deyimin tarihsel kökenlerine, kültürel anlamlarına ve günümüz dünyasındaki yankılarına bakacağız. — Tarihsel Kökler: Taş Değirmenlerden İnsan Değirmenlerine İnsanlık tarihi, üretim araçlarının evrimiyle şekillenmiştir. Eski çağlarda değirmen taşları, insan emeğinin en somut sembollerinden biriydi. Tahılı un haline getirmek, yaşamı sürdürmenin en temel adımıydı. Ancak bu zahmetli süreç,…

Sürrealizm Neyi Savunur? Tarihsel Bir Bakış ve Günümüze Etkileri Giriş: Bir Tarihçinin Gözüyle Sürrealizm Sanat tarihini anlamaya çalışırken, hepimiz farklı yüzyıllardan, farklı kültürlerden, farklı dönemlerden izler ararız. Sürrealizm, özellikle 20. yüzyılın başlarında ortaya çıkmış bir sanat akımı olarak, bu izlerin iç içe geçtiği, toplumların büyük dönüşüm geçirdiği bir dönemi yansıtır. Fakat, bir sanat hareketi olarak sürrealizmi savunmak yalnızca estetikle ilgili değildir. O, bir bakıma toplumların, bireylerin ruhsal ve düşünsel yapısına yön veren bir dil, bir arayış ve bir isyandır. Tarihi bir perspektiften bakıldığında, sürrealizmin savunduğu değerler, zaman içinde toplumsal ve kültürel kırılmalara dair önemli ipuçları verir. Hadi gelin, bu akımı…

Kamuoyu dediğimiz şey, gerçekten çoğunluğun sesi mi; yoksa daha çok bağırabilenin yankısı mı? Bu yazıyı, farklı açılardan bakmayı seven ve sizden gelecek yorumlarla düşüncesini bilemeye bile değiştirmekten çekinmeyen biri olarak kaleme alıyorum. Kamuoyu Ne Demek Sosyal Bilgiler? Sahnede Sesler, Kuliste Güç İlişkileri Sosyal bilgiler bağlamında “kamuoyu”, belirli bir mesele hakkında toplumun geniş kesimlerinde şekillenen ortak kanaatlerin toplamı değildir yalnızca; bu kanaatlerin nasıl üretildiği, kimler tarafından yönlendirildiği ve hangi araçlarla dolaşıma sokulduğu sorularının kesişim kümesidir. Anketlerden haber bültenlerine, sosyal medya akışlarından sınıf içi tartışmalara kadar uzanan bir ekosistem düşünün: veriler, duygular, deneyimler ve güç ilişkileri aynı potada kaynar. Peki bu potayı…

Kamerun Ekonomisi Nasıl? Toplumsal Cinsiyet, Çeşitlilik ve Sosyal Adalet Perspektifinden Bir Bakış Bazen ekonomiyi konuşurken rakamların, oranların ve büyüme grafikleri­nin arkasında kimlerin hikâyeleri olduğunu unutabiliyoruz. Kamerun’un ekonomisini incelerken de benzer bir durumla karşılaşıyoruz: veriler büyümeden, tarımdan ve sanayiden bahsederken, bu dönüşümün içinde kadınların, gençlerin ve farklı toplumsal grupların nasıl bir rol üstlendiği sorusu çoğu zaman gölgede kalıyor. Oysa bir ülkenin ekonomik direnci, çeşitliliğe ve eşitliğe verdiği değerle ölçülür. Bugün, Kamerun’un ekonomisine bu yönlerden samimi bir pencere açalım. Kamerun’un Ekonomik Dinamikleri: Fırsatlar ve Eşitsizlikler Arasında Kamerun, Orta Afrika’nın en dinamik ekonomilerinden biri olarak görülüyor. Tarım, petrol, doğalgaz ve madencilik ülkenin temel…

Mutlak Güven Duygusu Ne Demek? Antropolojik Bir Bakış Kültürlerin labirentinde dolaşırken, her toplumun kendi ritüelleri, sembolleri ve kimlikleriyle ördüğü bir “güven dokusu” dikkat çeker. Antropolog için bu dokunun en derin ipliği, mutlak güven duygusudur. Peki, bu duygunun kökeni nerede başlar ve kültürel farklılıklar arasında nasıl biçimlenir? Antropolojik Bir Giriş: Güvenin Kültürel Haritası Bir antropolog olarak dünyayı dolaştığınızı düşünün. Amazon ormanlarının derinliklerinde bir kabile, sabahın ilk ışıklarıyla birlikte kutsal bir dansa başlıyor. Afrika’nın Sahel bölgesinde, topluluk üyeleri bir çember oluşturup dua ediyor. İskandinavya’da insanlar uzun kış gecelerinde birlikte sessizliği paylaşıyor. Tüm bu farklı eylemler, aslında aynı duygunun — mutlak güven —…

Mikrofiber Bez Islatılır mı? Kültür, Ritüel ve Temizlik Üzerine Antropolojik Bir Yolculuk Bir antropolog olarak her zaman gündelik hayatın sıradan görünen nesnelerinde saklı kültürel anlamları merak ederim. Çünkü insan toplulukları, en küçük araçlarda bile kimliklerini, inançlarını ve dünyayı algılama biçimlerini yansıtırlar. Bugün ele alacağımız konu ilk bakışta teknik bir soru gibi görünebilir: Mikrofiber bez ıslatılır mı? Ancak bu soru, derinlemesine incelendiğinde, temizlik anlayışından teknolojik moderniteye, ritüellerden toplumsal sembollere uzanan zengin bir kültürel haritayı gözler önüne serer. Gelin, bir temizlik bezinden yola çıkarak insanlığın düzen, hijyen ve aidiyet arayışına antropolojik bir pencere açalım. Temizlik Bir Ritüeldir: Sudan Arınmaya, Mikrofiber Teknolojiye İnsanlık…

Horoz Kuluçkaya Yatar mı? — Doğanın Rollerine Dair Derin Bir Sorgulama Bir köy sabahı… Gün henüz ağarmış, horoz ötüyor. Ama o güçlü sesiyle sürüyü uyandıran bu kuşun bir gün kuluçkaya yatabileceğini hayal edebilir miyiz? Horoz kuluçkaya yatar mı? sorusu, sadece biyolojik bir merak değil; aynı zamanda doğanın düzeni, cinsiyet rolleri ve ebeveynlik davranışları üzerine düşünmemizi sağlayan ilginç bir sorudur. Bu yazıda hem tarihsel hem de akademik bir mercekten bakarak, horozların neden kuluçkaya yatmadığını, bazı nadir istisnaların neleri temsil ettiğini ve bunun insan toplumsal yapısıyla nasıl paralellik gösterdiğini inceleyeceğiz. Tarihsel Arka Plan: Horozun Rolü ve Sembolik Gücü Tarih boyunca horoz, cesaretin,…

Gülmek Bir Duygu Mu? Toplumsal Yapılar ve Bireylerin Etkileşimi Üzerine Bir Sosyolojik Analiz Bir sosyolog olarak, insan davranışlarını anlamaya çalışırken, her hareketin ve her tepkinin sadece bireysel değil, toplumsal yapılarla nasıl şekillendiğine dikkat etmek gerekir. Gülmek, çoğu zaman içsel bir duygu olarak algılansa da, aslında sadece bireysel bir tepki değil, aynı zamanda toplumsal normlarla, cinsiyet rollerle ve kültürel pratiklerle şekillenen bir davranış biçimidir. Peki, gülmek gerçekten sadece bir duygu mudur? Yoksa toplumsal yapılar, bireylerin gülme biçimlerini ve zamanlarını nasıl etkiler? Bu yazıda, gülmenin toplumsal normlar, cinsiyet rolleri ve kültürel pratikler üzerinden nasıl bir anlam kazandığını analiz edeceğiz. Gülmek ve Toplumsal…

Dünyanın En Büyük Kanyonu Nerede? Doğanın Büyüklüğünü Toplumsal Gözle Yeniden Düşünmek Kanyonlar sadece doğanın yeryüzüne attığı derin imzalar değil; aynı zamanda insanlığın farklı bakış açılarını bir araya getiren metaforik alanlardır. Bu yazıda sadece “Dünyanın en büyük kanyonu nerede?” sorusuna yanıt aramakla kalmayacak, aynı zamanda bu devasa doğa harikasının toplumsal cinsiyet, çeşitlilik ve sosyal adalet gibi kavramlarla nasıl iç içe geçtiğini de birlikte sorgulayacağız. Çünkü doğa, sadece coğrafyanın değil; kültürün, kimliğin ve insan hikâyelerinin de taşıyıcısıdır. Doğanın Devi: Yarlung Tsangpo Büyük Kanyonu Çoğu insan “dünyanın en büyük kanyonu” denilince aklına hemen ABD’deki ünlü Grand Canyon’u getirir. Oysa bilim insanlarına göre rekor,…

696 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname Nedir? – Toplumsal Cinsiyet ve Adalet Perspektifinden Bir Yolculuk Bazen bir yasa maddesi sadece bir satır gibi görünür; ama o satır, binlerce insanın hayatında yeni bir sayfa açar. 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) da tam olarak böyle bir dönüm noktasıdır. Gelin bugün, bu düzenlemeyi sadece hukuki bir metin olarak değil, toplumsal cinsiyet, çeşitlilik ve sosyal adalet merceğinden birlikte inceleyelim. Çünkü yasalar yalnızca devletin değil, hepimizin hikâyesidir. Toplumsal Dönüşümün Eşiğinde: 696 Sayılı KHK 24 Aralık 2017 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname, Türkiye’de özellikle kamu sektöründe çalışan yüz binlerce taşeron…